Phong cách dựng niêu đón tết trong Kinh Thành Huế

Sáng 28/1 (tức 23 tháng Chạp) Trung tâm Bảo tồn di tích (BTDT) cố đô Huế đã tiến hành lễ dựng nêu đón tết trong Hoàng cung Huế. Đây lễ nghi lễ được Trung tâm BTDT cố đô Huế phục dựng lại theo nghi thức của triều Nguyễn.

Trên cơ sở chất liệu cung đình, Trung tâm BTDT cố đô Huế đã xây dựng một kịch bản có tính nghi thức về dựng nêu trong chốn hoàng cung, nhằm tạo nên một sinh hoạt có tính điểm nhấn, đồng thời tạo ra không khí vui tươi vào dịp mở đầu Tết Nguyên đán.

Cây nêu được tuyển chọn từ cây tre lớn, dài và do đội binh lính khiêng đi.

Đoàn rước cây nêu với binh lính, đội nghi lễ trong âm thanh của tiểu nhạc tiến vào hoàng cung, đến cửa chính của khu vực Thế Miếu và tiến hành nghi thức dựng nêu.

Đoàn rước đi qua cửa Hiển Nhơn.

Treo khánh hoặc chuồng trên cây nêu để mỗi lần có gió sẽ phát ra tiếng tất làm quỷ sợ hãi. Trong dân gian, người ta cũng bày biện bàn thờ để nghinh thần, ngoài sọt tre đựng cau trầu vàng bạc, còn phướn đỏ, lung tung hoặc treo lá dứa, lá đa.

Làm lễ trước khi dựng nêu.

Đội binh lính khiêng nêu phỏng theo nghi thức cung đình xưa.

Sau khi làm lễ cúng, cây nêu được binh lính dựng lên, báo hiệu một cái tết đã đến trong hoàng cung.

Hương án, lễ phẩm cùng đội Đại nhạc và các bồi tự đã chờ sẵn. Nghi thức thướng nêu (tức dựng nêu) được cử hành nghiêm trang. Các nghi thức lễ như nghinh thần, khánh hạ được cử hành trong âm thanh của Đại nhạc.

Tục lễ dựng nêu ngày Tết là một trong những phong tục văn hóa không chỉ của riêng Việt Nam mà của nhiều nước Á Đông. Với người Việt Nam, tục lệ này đã trở thành nét văn hóa tốt đẹp ngàn đời.

Theo huyền sử truyền tụng trong dân gian, nguồn gốc lễ dựng nêu thiên về Phật giáo. Ngày xưa quỷ thường chiếm đất đai của con người, Phật phải ra tay giúp đỡ. Với thần thông vô biên, Phật đã đẩy lùi được ma quỷ, nhưng lại khiến cho quỷ không có đất kiếm ăn, nên phải cầu khẩn Phật cho biết chỗ đất nào không phải là của Phật. Phật mới bảo ở đâu có chuông, khánh, phướn là đất của Phật.

Vì thế Phật mới dạy dân dựng cây tre cao, trên đó có treo chuông, khánh, phướn trồng ngay trước nhà, đồng thời rải vôi dánh dấu, vẽ hình cung tên làm giới hạn. Cây tre càng cao bóng tỏa càng rộng, quỷ càng xa lánh. Treo khánh hoặc chuồng trên cây nêu để mỗi lần có gió thì phát ra tiếng tất làm quỷ sợ hãi. Trong dân gian, người ta cũng bày biện bàn thờ để nghinh thần, ngoài sọt tre đựng cau trầu vàng bạc, còn phướn đỏ, lung tung hoặc treo lá dứa, lá đa. Rồi vạch vôi làm ranh giới cách nêu vài mươi thước, vè cung tên nhắm vào hướng quỷ vương. Có nhà còn treo bùa đào, lá đùng đình để trừ ma.

nguồn : thegioitiepthi.vn